φθαλικοί εστέρες (πλαστικοποιητές) και ελαιόλαδο

Φθαλικοί εστέρες (πλαστικοποιητές) και ελαιόλαδο

Ένα ελαιόλαδο για να καταταγεί στα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα, δεν αρκεί μόνο να χαρακτηρισθεί ως τέτοιο κατά την στιγμή της παραγωγής του, δηλ. να έχει οξύτητα μικρότερη του 0,8 αλλά πρέπει να διατηρεί αυτή την ιδιότητα μέχρι και την τελική κατανάλωσή του. Η δε εξαιρετική του ποιότητα και η καταλληλότητα προς κατανάλωση δεν εξαρτάται μόνο από την οξύτητα του που επηρεάζεται από τον τρόπο καλλιέργειας και συγκομιδής  αλλά και από κάποιους αρνητικούς παραγόντες που δύνανται να εμφανισθούν αμέσως μετά την παραγωγή του, ασχέτους από την ποιότητα του παραχθέντος ελαιολάδου. Αυτοί έχουν σχέση τόσο με τον εξοπλισμό που χρησιμοποιεί το ελαιοτριβείο όσο και με τα μέσα μεταφοράς και αποθηκεύσεώς του. Μια εξ αυτών των παραγόντων-προϋποθέσεων είναι και η μη εμφάνιση στο ελαιόλαδο πλαστικοποιητών ή φθαλικών εστέρων.
Τι είναι όμως αυτοί οι φθαλικοί εστέρες που όλο και περισσότερο θα τους ακούμε καθημερινώς και καλό είναι να τους δώσουμε την δέουσα προσοχή!
Παντού γύρω μας κυριαρχεί το πλαστικό, το οποίο έχει αντικαταστήσει το γυαλί, το ξύλο, τον πηλό, την πορσελάνη, ακόμη και μέταλλα. Κατά την γνώμη αποτελεί ασχήμια, πέραν του γεγονότος ότι είναι δύσκολη η διαχείρισή των αποβλήτων του. Ως γνωστόν πρώτη ύλη για την κατασκευή του πλαστικού αποτελούν κατά κανόνα τα ρευστά υλικά παράγωγα ή καλλίτερα υπολείμματα του πετρελαίου. Προκειμένου αυτή η ύλη να αποκτήσει περισσότερο πυκνή δομή και να λάβει σταθερή μορφή και εύκαμπτο σχήμα χρησιμοποιούνται κάποια πρόσθετα, χημικές ενώσεις, αυτά ονομάζονται φθαλικοί εστέρες ή πλαστικοποιητές.
Αυτά τα πρόσθετα, όχι και τόσο αθώες ουσίες διαπερνούν, «μεταναστεύουν» από τις πλαστικές συσκευασίες στα τρόφιμα ή ποτά που είτε αποθηκεύονται σε αυτά (π.χ. δεξαμενές) ή διέρχονται μέσῳ αυτών (π.χ. σωλήνες) και εν τέλει διά της τροφής καταλήγουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Και πιθανόν να μην είναι βλαβερά αν εντοπίζονται στην τροφή μας ως μικροποσότητες, σίγουρα όμως βλάπτουν την ανθρώπινη υγιεία όταν υπερβαίνουν το όριο που εκ της νομοθεσίας και με επιστημονικά κριτήρια έχει καθορισθεί.
Φυσικά ο εντοπισμός αυτών βλαπτικών ουσιών είναι δύσκολος και απαιτεί ειδικό τεχνικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο εργαστηριακό έλεγχο . Σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε την επίπονη αποστολή του Ελληνικού Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ.)  για την διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων μας αλλά αυτό δεν αρκεί και απαιτεί την επαγρύπνηση και ημών των καταναλωτών αφού το θέμα αφορά πρωτίστως την δική μας υγιεία, όπως και ο ΕΦΕΤ αναλυτικά ενημερώνει στον ιστότοπό του.
Πρέπει να γνωρίζουμε ως καταναλωτές, ότι οι κατασκευαστές πλαστικών προοριζομένων για τρόφιμα είναι υποχρεωμένοι να κατέχουν έγκυρο Πιστοποιητικό Συμμορφώσεως με την ισχύουσα νομοθεσία από το οποίο αποδεικνύεται ότι δεν περιέχουν φθαλικούς εστέρες ή ότι δεν υπερβαίνουν το νόμιμο επιτρεπτό όριο . Αυτό το πιστοποιητικό οφείλει να συνοδεύει το προϊόν σε κάθε στάδιο της διακινήσεώς του από το εργοστάσιο παραγωγής μέχρι την τελική του πώληση στον καταναλωτή. Έχουμε δικαίωμα δε κατά την αγορά του πλαστικού προϊόντος να ζητάμε την επίδειξη αυτού του Πιστοποιητικού ή να αναγράφεται στην απόδειξη αγοράς ότι είναι κατάλληλο για τρόφιμα
Ο βαθμός «μεταναστεύσεως» αυτών των φθαλικών εστέρων-πλαστικοποιητών πέραν της αυτής καθεαυτής ποσότητας που ενυπάρχει στο πλαστικό σκεύος, εξαρτάται και από το τρόφιμο που έρχεται σε επαφή με αυτό.
Τα περισσότερο ευαίσθητα και απροστάτευτα ήδη τροφίμων απέναντι σε αυτή την μόλυνση είναι αυτά που περιέχουν λιπαρά και ακολουθούν τα αλκοολούχα και τα όξινα.
Το κατ’ εξοχήν λιπαρό προϊόν είναι το ελαιόλαδο και η προστασία του μας αφορά όλους ως καταναλωτές, παραγωγούς αλλά και επειδή αποτελεί σημαντικό πόρο της εθνικής μας οικονομίας
Η κυρία αιτία μολύνσεως και εντοπισμού πλαστικοποιητών στο ελαιόλαδο προέρχεται από την χρήση ακατάλληλων υλικών (δεξαμενές, σωλήνες, περιέκτες κλπ) στα ελαιοτριβεία ή τυποποιητήρια ή από την χρήση ακατάλληλων τέτοιων υλικών από τους ελαιοπαραγωγούς κατά την μεταφορά και αποθήκευσή του σε δικούς τους ακατάλληλους χώρους. Π.χ. γνωρίζουν οι ελαιοπαραγωγοί ότι η αποθήκευση του ελαιολάδου σε χώρο όπου έχουν αποθηκεύσει και πλαστικά αντικείμενα που δεν απαιτείται εκ της χρήσεώς τους να είναι απαλλαγμένα από πλαστικοποιητές, όπως πλαστικές σακούλες ή σωλήνες αρδεύσεως του αγρού ότι είναι δυνατόν αυτοί οι πλαστικοποιητές να μεταναστεύσουν, να μολύνουν και να καταστρέψουν το αποθηκευμένο ελαιόλαδό τους;
Η ασφαλέστερη λύση είναι να αντικατασταθούν οι πλαστικοί σωλήνες με ανοξείδωτους. Η χρήση πλαστικών δοχείων για αποθήκευση ελαιόλαδου πρέπει να αποφεύγεται, καθώς και κάθε επαφή με πλαστικό και όπου αναγκαία χρησιμοποιούνται πλαστικά μέρη αυτά να τηρούν την αυστηρότερη των προϋποθέσεων, δηλ. να διαθέτει το ελαιοτριβείο ή το τυποποιητήριο Πιστοποιητικό Συμμορφώσεως ότι αυτά είναι πλήρως απαλλαγμένα φθαλικών εστέρων.
Πρέπει εμείς οι ίδιοι να προστατεύσουμε το ελαιόλαδό μας το οποίο είναι ένα προϊόν υψηλής βιολογικής-θρεπτικής αξίας και ποιότητας και να μην επιτρέπουμε να το στιγματίζει η εν αγνοίᾳ μας ή εκ προθέσεως λόγῳ υψηλού κόστους μη συμμόρφωσή μας στις επιστημονικές οδηγίες και να απαιτούμε, ακόμη και να ελέγχουμε, ως ελαιοπαραγωγοί να τηρούνται διαδικασίες ασφαλούς παραγωγής του ελαιολάδου μας στα ελαιοτριβεία με τα οποία συνεργαζόμαστε.
Εμείς στην mellofarm έχοντας κατά νου ότι δεν αρκεί μόνο η όση φροντίδα που δείξαμε κατά την καλλιέργεια του ελαιώνος μας, παράγουμε το ελαιόλαδό μας mellelaion σε πιστοποιημένο ελαιοτριβείο τηρουμένων των αυστηροτέρων προδιαγραφών παραγωγής και αποθηκεύσεώς του και όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος είμαστε έτοιμοι να σας διαθέσουμε σε λίγες μέρες και εσείς οι φίλοι μας, πρώτοι απ’ όλους, να απολαύσετε το φρέσκο αγουρέλαιό μας «ἄωρον ἔλαιον».

Και μια χρηστική πληροφορία-τρόπος ελέγχου ποιότητας πλαστικών

Συχνά στην πίσω πλευρά της πλαστικής συσκευασίας υπάρχει ένα τριγωνικό σχήμα με τα βελάκια της ανακυκλώσεως και μέσα σε αυτό μια αριθμητική ένδειξη από 1 έως 7, η οποία δηλώνει τον τύπο του πλαστικού και τι περιέχει, όπως κατωτέρω αναλύεται:

Ένδειξη 1 :  PETή PETE Polyethylene –tetra phthalate

Ένδειξη  2 :  HDPE High density polyethylene

Ένδειξη 3 :   PVC Polyvinyl chloride

Ένδειξη 4 :   LDPE Low density polyethylene

Ένδειξη 5 :   PP Polypropylene

Ένδειξη 6 :   PS Polystyrene

Ένδειξη 7 :   Άλλα μεταξύ των οποίων και η Δισφαινόλη Α

Να θυμόμαστε, σε γενικές γραμμές για τρόφιμα :

Ασφαλέστερα είναι αυτά  με τις ενδείξεις : 1,2,5

Επιβλαβή αυτά με την ένδειξη : 3
Με προφυλάξεις αυτά με την ένδειξη : 4,6,7