Η συνταγή για τηγανόψωμο

Η συνταγή είναι απλή χωρίς να έχει κάτι το ιδιαίτερο αλλά οι γεύσεις και οι μυρωδιές της ξυπνούν στην ψυχή μας, σε μένα τουλάχιστον, ατελείωτες αλλοτινές μνήμες, που ζουν πια μόνο μέσα στο μυαλό μας. Σας την μεταφέρω, όπως την έμαθα βλέποντας τη μακαρίτισσα τη γιαγιά μου, για χρόνια να φτιάχνει τηγανόψωμο κάθε φορά που ζύμωνε ψωμί. Εγώ περίμενα πώς και πώς να ξημερώσει, όταν έπαιρνα είδηση ότι η γιαγιά από το βράδυ «έπιανε» προζύμι για να ζυμώσει ψωμί την άλλη μέρα το πρωί και ξυπνούσα μαζί της για να τη «βοηθήσω» και να ανταμοιφθώ πλουσιοπάροχα με μπόλικα τηγανόψωμα! Όμως, μάλλον την εμπόδιζα και τη συδίπλωνα που έμπαινα στα πόδια της.

Αλλά ας αφήσουμε τα λόγια και ας έλθουμε στην ουσία:

Όταν η γιαγιά είχε ζυμώσει για τα καλά το ζυμάρι, δηλ. η ζύμη ήταν έτοιμη, την έκοβε κομμάτια-κομμάτια όσο το μέγεθος κάθε καρβελιού με το μαχαίρι, (αλήθεια πόσοι θυμόσαστε αυτή την αίσθηση σαν το μαχαίρι να γλιστρούσε μέσα στη ζύμη που έκοβε). Στη συνέχεια, τα τοποθετούσε μέσα στην πινακωτή, στρωμένη συνήθως με κάποιο καθαρό βαμβακερό καρώ τραπεζομάντηλο –πινακωτή ήταν στενόμακρη ξύλινη κατασκευή με ξύλινα χωρίσματα που τοποθετούσαν μέσα τα ζυμωμένα καρβελάκια- και τη σκέπαζαν με κουβέρτες σε ένα ζεστό μέρος ώστε να φουσκώσει το ζυμάρι και να το φουρνίσουν.

Ό,τι ζύμη περίσσευε, πριν φουσκώσει, την κρατούσε και έφτιαχνε τηγανόψωμο. Αυτό είναι το πραγματικό τηγανόψωμο, από το λειψό ζυμάρι. Αυτό που έχει «φουσκώσει» και μας προσφέρουν σήμερα σε διάφορες ταβέρνες ως  «γκουρμέ», βάζοντας μέσα και φέτα, είναι μια παραλλαγή αλλά δεν είναι το αυθεντικό τηγανόψωμο.

Αν δεν ζυμώνετε ψωμί στο σπίτι σας, μη στεναχωρείστε. Θα φτιάξετε ζυμάρι κατ’ ευθείαν μόνο για τηγανόψωμο.

Συστατικά

Για 10 τηγανόψωμα θα χρειασθείτε:

1 κιλόαλεύρι άσπρο, (αν βέβαια θέλετε τολμήστε και πειράματα με άλλου είδους αλεύρι και πείτε μας τα αποτελέσματα)

1 κουταλιά του γλυκού αλάτι

το πολύ 3 φλυτζάνια του καφέ εξαιρετικό παρθένο λαδάκι και

χλιαρό νερό σε αναλογία με το αλεύρι 1 αλεύρι-1,5 ή 2, δηλ. εδώ 1,5 ως2 λίτρανερό. Θα το καταλάβετε και με το μάτι από την υφή του ζυμαριού που θα δημιουργείτε (πρέπει να είναι μαλακιά αλλά και πυκνή). Όχι καυτό νερό διότι το αλεύρι θα κάνει γρομπαλάκια  που δεν θα διαλύονται!

Ζύμωμα

Σε μια λεκάνη ρίχνετε μέσα το αλεύρι και το ένα κουταλάκι αλάτι το ανακατεύετε  και κάνετε στη μέση ένα μικρό κρατήρα, μια γούβα. Κρατείστε μια καλή χούφτα αλεύρι στην άκρη, για να τη ρίξετε σιγά-σιγά αργότερα κατά το ζύμωμα ή αν σας πέσει παραπάνω νερό να ρίξετε το αλεύρι για να το απορροφήσει. Συνεχίζετε, ρίχνοντας μέσα λίγο-λίγο το χλιαρό νερό και το ανακατεύετε με τα δάκτυλά σας ανοιχτά. Μην ρίξετε όλο το νερό από την αρχή, διότι πρέπει να το απορροφά το αλεύρι λίγο-λίγο και να μην κινδυνεύσετε να γίνει η ζύμη χυλός. Εμείς θέλουμε να είναι μια εύπλαστη πυκνή μάζα. Να θυμόσαστε, τηγανόψωμο φτιάχνουμε, όχι λουκουμάδες!

Μετά ρίχνουμε τα 2 φλυτζάνια το λαδάκι και πλάθουμε, με τις γροθιές μας σφυγμένες, περίπου για 15-20 λεπτά. Αν χρειασθεί προσθέτουμε και το 3^ο φλυτζάνι με το λάδι. Θα το κρίνετε εσείς. Το ζυμάρι είναι έτοιμο όταν δεν κολλάνε κομμάτια στα δάκτυλά σας και είναι τόσο ελαστικό ώστε όταν πιέζετε με το δάκτυλο, το αποτύπωμα που δημιουργείται ξανασβήνει απαλά.

Τηγάνισμα

Αμέσως αφού το τελειώσει το ζύμωμα παίρνετε ένα μεγάλο ρηχό στρογγυλό πιάτο και εκεί απλώνετε με τις παλάμες και τα δάκτυλά σας μια χούφτα που κόβετε κάθε φορά από το ζυμάρι και αν κολλάει, αλείψτε στο πιάτο λίγο λάδι. Το απλώνετε περίπου στο μέγεθος του τηγανιού που θα τηγανίσετε.

Δίπλα βάζετε στο τηγάνι ελαιόλαδο, περίπου 1 δάκτυλο το πολύ. Όταν μισοκάψει το λάδι –Μην το αφήσετε να τσικνίσει ο τόπος- απλώστε μέσα το τηγανόψωμο και τηγανίστε το για λίγο ίσα που να αρχίσει να «χλωμιάζει» και να δημιουργεί κρούστα από τη μεριά που τηγανίζεται. Όχι να ροδοκοκκινίσει! Μόλις γίνει η πρώτη κρούστα το γυρίζετε από την άλλη πλευρά. Όταν κάνει και αυτή η πλευρά κρούστα ξαναγυρίστε το από την πρώτη πλευρά. Αφήστε να ροδοκοκκινίσει για 3 λεπτά περίπου –θα το κρίνετε κιόλας και εσείς με τα μάτια σας-  και γυρίστε να γίνει το ίδιο και με τη δεύτερη πλευρά και μετά βγάλτε το.

Ήδη θα έχετε ετοιμάσει το δεύτερο τηγανόψωμο ακολουθώντας την ίδια διαδικασία.

Καλό είναι να αφήνετε ανάμεσα στα τηγανίσματα 1 λεπτό το τηγάνι εκτός φωτιάς για να πέφτει η θερμοκρασία του λαδιού για να μην «αρπάζει» και καίγεται το τηγανόψωμο.

Προσοχή: Καλό είναι κάθε δύο τηγανίσματα να αλλάζετε ή να συμπληρώνετε το ελαιόλαδο για να μην σας ταγκιάζει ούτε να καίγεται το λάδι. Επίσης μη χρησιμοποιείται, εκτός από  παρθένο ελαιόλαδο, άλλου είδους έλαια διότι θα χάσετε εντελώς την απόλαυση και το γευστικό ταξίδι.

Συνοδευτικά

Αφού τα τηγανόψωμα είναι έτοιμα μπορείτε να τα φάτε είτε πασπαλισμένα με ζάχαρη είτε στάζοντας μέλι.

Εγώ σας προτείνω είτε να κόψετε μπόλικη φέτα και λίγες σπιτικές ελίτσες για να τα αρχίσετε να τρώτε ασταμάτητα,

είτε, αν αντέχετε να περιμένετε, τηγανίστε και 2-3 φρέσκα αυγά μάτια με λίγο φρέσκο μοσχοβολιστό πρόβειο βούτυρο και να αρχίσετε τις «βουτιές» στον κρόκο του αυγού.

Δεν σας λέω τίποτα περισσότερο, παρά μόνο ότι θα τρελλαθεί ο ουρανίσκος σας και ότι ένα τηγανόψωμο ποτέ δεν είναι αρκετό.

Τα υπόλοιπα αφήνω να μου τα πείτε εσείς στη συνέχεια, αφού δοκιμάσετε τη συνταγή